De Unie van Waterschappen en Rijkswaterstaat hebben dit onderzoek in samenwerking met het Netwerk Aquathermie en STOWA laten uitvoeren.
Geen gelijk speelveld
De conclusie is dat er op dit moment geen gelijk speelveld is voor aquathermie, waardoor het benutten van deze warmtebron nog te weinig van de grond komt. En dat terwijl aquathermie tot 40 procent in de warmtebehoefte van de huishoudens kan voorzien.
Effectiviteit
Adviesbureau APPM heeft onderzoek gedaan naar de effectiviteit van een aantal instrumenten voor een gelijk speelveld voor aquathermie. Hierbij is gekeken naar de belangrijkste kansen, knelpunten en verbetermogelijkheden. Er zijn drie soorten instrumenten onderzocht:
- Financiële instrumenten (zoals subsidies)
- Informatieve en communicatie-instrumenten (zoals handreikingen, helpdesks en leer- en onderzoeksprogramma’s)
- Samenwerkingsafspraken, visies en strategieën
Hoe eenvoudiger, hoe beter
Het realiseren van een aquathermiesysteem is veelomvattend. Lage temperatuur vraagt veel van het systeem en daarom geldt: hoe ‘eenvoudiger’ het systeem, hoe minder kosten en risico’s. Dit is in een nieuwbouwproject eerder te realiseren dan in de bestaande gebouwde omgeving.
Lokale situatie
De configuratie van het aquathermiesysteem is sterk afhankelijk van de lokale situatie. Om aquathermie te ondersteunen, promoten en ontwikkelen tot een volwaardig alternatief tussen andere warmtebronnen, zijn er verschillende instrumenten beschikbaar. Maar in hoeverre dragen die hier ook werkelijk aan bij?
Volwaardig alternatief
Uit het onderzoek blijkt dat aquathermie in eerste instantie aantrekkelijk lijkt en als volwaardig alternatief wordt meegenomen in brononderzoeken. Vervolgens is er geen sprake van een gelijk speelveld. Dat komt omdat er een ontoereikend instrumentarium is voor realisatie. Het daadwerkelijk realiseren van een project is, vooral in de bestaande gebouwde omgeving, complex, niet kostendekkend en financieel risicovol. Dit vraagt van initiatiefnemers en betrokken partners veel doorzettingsvermogen en lef om politieke besluitvormers mee te krijgen.
Aanbevelingen
Uit het rapport komen drie aanbevelingen:
- Spits het instrumentarium meer toe op het mogelijk maken van realisatie. Ga voor het opdoen van meer praktijkervaring met aquathermie aan de slag op plekken waar aquathermie de meeste kans heeft of waar het de enige duurzame bron voor een warmtenet is.
- Om aquathermie in de bestaande gebouwde omgeving te realiseren, is een zo eenvoudig mogelijk technisch ontwerp nodig. Dan kan de toepassing van aquathermie zo goedkoop mogelijk worden gehouden. Het standaardiseren van technieken is daarbij belangrijk.
- Help lokale overheden minder terughoudend te zijn door concrete doelstellingen te stimuleren. Help ze daarnaast met het maken van afspraken over het (warmte)verdelingsvraagstuk.
Green Deal Aquathermie
De Unie van Waterschappen en Rijkswaterstaat pleiten voor aanpassing van de instrumenten, zoals in de aanbevelingen wordt voorgesteld. Dit sluit aan bij de doelstelling van de Green Deal Aquathermie. Daarin staat dat aquathermie wordt gezien als volwaardige bron naast andere duurzame warmtebronnen in de energietransitie. Een gelijk speelveld draagt bij aan deze doelstelling en aan gelijke kansen voor aquathermie.
Quickscan instrumentarium aquathermie